Defence Blog internet sitesinin haberine nazaran, 19 Ağustos’ta Güney Çin Denizi’nin doğusundaki Scarborough Sığı’nda uçan Filipinler’e ilişkin Cessna 208B Grand Caravan tipi uçağına, Çin ordusuna ilişkin savaş jeti tehlikeli biçimde yanaştı.
Çin savaş jetinin, Filipinler’e ilişkin uçağın 15 metre yakınına işaret fişeği attığını bildiren yetkililer, emsal bir durumun 22 Ağustos’ta Çin’in denetimindeki Subi Resifi yakınlarında da yaşandığını aktardı.
Yetkililer, Filipinler’e ilişkin bir uçağın, kara suları içerisinde kaçak avcıları izleme ve durdurma operasyonu yürüttüğü sırada Çin savaş uçağının işaret fişeği attığını belirtti.
ABD’DEN ÇİN’E “PROVOKATİF EYLEMLERE” SON VER DAVETİ
Batı Filipin Denizi Ulusal Misyon Gücünden (NTF-WPS) yapılan açıklamada, Çin’in aksiyonları “provokatif” olarak nitelendirildi.
ABD’nin Manila Büyükelçisi MaryKay Loss Carlson ise X’ten yaptığı açıklamada, Filipinler’e güçlü bir dayanak vererek, “ABD, Scarborough Sığı ve Subi Resifi yakınlarında yasal olarak faaliyet gösteren Filipinler uçaklarına işaret fişeği fırlatan Çin’i kınama konusunda Filipinler’in yanında yer alıyor.” sözlerini kullandı.
Carlson, ABD ve Filipinler’in “özgür ve açık Hint Pasifik’in altını oyan provokatif ve tehlikeli eylemlere” son vermesi için Çin’e davette bulunduğunu belirtti.
ÇİN’DEN BAHİSLE İLGİLİ AÇIKLAMA
Çin Dışişleri Bakanlığı, konuyla ilgili yaptığı açıklamada, Filipinler’e ilişkin 2 askeri uçağın 22 Ağustos’ta Subi Resifi üzerindeki hava alanına girdiğini bildirdi.
Açıklamada, Çin’in egemenliğini ve güvenliğini için “yasalara uygun olarak gerekli karşı önlemleri” aldığı vurgulandı. Lakin açıklamada alınan tedbirlerin ne olduğu belirtilmedi.
Çin’in açıklamasında 19 Ağustos’ta Scarborough Sığı yakınlarında yaşanan olaya değinilmemesi ise dikkati çekti.
Scarborough Sığı, Güney Çin Denizi’nin doğusunda, Filipinler’in kuzeyindeki Luzon Adası’na 120 deniz mili (222 kilometre) aralıkta bulunuyor.
Filipinler’in “Panatag”, Çinlilerin “Huangyan” ismini verdiği sığlık, hala iki ülkenin çatışan egemenlik argümanlarını seyrüsefer faaliyetleriyle sergilediği bölge olma özelliği taşıyor.
GÜNEY ÇİN DENİZİ UYUŞMAZLIĞI
Güney Çin Denizi, kıyıdaş ülkelerin bağımsızlıklarını kazandığı İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana bölge ülkeleri ortasında egemenlik ihtilaflarının odağında yer alıyor.
Çin, birinci sefer 1947’de yayımladığı haritayla Güney Çin Denizi’nin yüzde 80’i üzerinde egemenlik argümanında bulunurken yer altı kaynakları açısından güçlü bölgede Filipinler’in yanı sıra Vietnam, Brunei ve Malezya da hak sav ediyor.
Çin’in bölgedeki ihtilaflı adalarda üsler inşa etmesine, askeri ögelerin yanı sıra sivil gemi filolarıyla varlık göstermesine bölge ülkelerinin yanı sıra ABD de karşı çıkıyor.
Lahey’deki Daimi Tahkim Mahkemesi, 2016’da Filipinler’in müracaatıyla verdiği kararda Çin’in, Güney Çin Denizi’nde tek taraflı egemenlik taleplerinin yasal olmadığına hükmetmişti.